Düzenli ayak bakımının sağlıklı ayağa sahip olabilmek için diyabetlilerde(şeker hastalığı olanlarda) esas olduğunu ifade eden Adana Asmer Ayak Sağlığı Uzmanı Mukaddes Öz, yapılacak bakımla ayakta gelişen ve ampütasyon (uzvun ameliyatla alınması) gerektiren ciddi komplikasyonların (istenmeyen yan etki) riskinin azaltılabileceğini söyledi.
“Diyabetli kişilerin ayaklarına özen gösterilmeli”
Diyabetli hastanın vücudunda ilk dikkat gerektiren organı ayaklarıdır. Bakım ve izlem, diyet ve ilaç yoluyla normal kan şekeri düzeylerini koruyarak sinir hasarını (diyabetik nöropati) önlemenin önemine dikkat çeken Öz, “Diyabet hastalarında dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri ayak bakımıdır. Bu yüzden diyabetli kişilerin ayaklarına özel itina gösterilmesi gerekir. Bu tip kişilerde ayak ve bacak damarlarındaki daralma ve benzeri dolaşım bozuklukları önemlidir. Tedavisiz ve kontrolsüz diyabette bacak ve ayaklardaki sinirlerin işlevleri bozulmakta, ağrı, sıcaklık ve dokunma hissinde azalma olabilmektedir. Bunun sonucunda, yaralanmalar hissedilmemekte, fark edilmemekte; olaya enfeksiyon eklenmekte ve fark edildiğinde tedavisi zor olmaktadır” şeklinde konuştu.
“Yaralanmalara en açık organ ayaklardır”
Unutulmaması gereken önemli noktanın, vücut ağırlığını taşıyan ve en çok baskı altında kalan organ olan ayakların, yaralanmalara en açık organ olduğunun altını çizen Mukaddes Öz, şu sözlerle devam etti;
“Ayaklara batabilen çivi, iğne gibi yabancı cisimlerin ağrısı hissedilmez, iltihaplara zemin hazırlar. Çoraplardaki kıvrımlar, ayakkabı yaralanmaları (vuruklar), ayakkabı içinde unutulmuş küçük kum v.b. maddeler, ayaklarda tahriş ve küçük yaralanmalara neden olabilmekte; ancak his kaybından dolayı ağrı fark edilmediği için olay ilerlemektedir. Ayaklarının üşüdüğünden yakınan ve ısınmak için ayaklarını soba ve kalorifere yaklaştıran diyabetlilerde yanık ortaya çıkabilmektedir. Tırnak batmaları ağrı vermediğinden olaya enfeksiyon eklenmesi ve ayağın şişmesi ile hasta olayın farkına varabilmektedir.”
“Nasır deyip geçmeyin”
Ayak sorunlarının çoğunun, uygun olmayan ve yetersiz ayak bakımı ve ayakkabı sorunları ile ortaya çıktığını ifade eden Ayak Sağlığı Uzmanı Mukaddes Öz, “Tırnakların yanlış kesilmesi, tırnak batması, nasırlar, ayaklarda kesik, ayakkabı vurmaları, yanıklar, parmak aralarındaki ve tırnaklardaki mantarlar en sık rastlanan ayak yarası oluşma nedenleridir. Eğer diyabet hastasıysanız ve ayaklarınız kuruyorsa, parmak aralarında mantar varsa, ayaklarınızda kabarcıklar, su toplamaları oluyorsa, ayaklarınızda nasır varsa, üşüme, duyuda, dokunmada hissizlik varsa, sigara içiyorsanız, tırnaklarınızda kalınlaşma, şekil değişimi veya içe kıvrılma sorunlarından biri veya birkaçıyla karşılaştıysanız, ayaklarınız tehlike altında demektir” şeklinde konuştu.
Diyabetik kişilerde ayak korunması için yapılması gerekenler:
Adana Asmer Ayak Sağlığı Uzmanı Mukaddes Öz, diyabetik kişilerde ayak bakımı ve korunması için yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı;
“Ayaklar her gün ılık suyla yıkanıp, yumuşak bir havlu ile parmak araları dahil özenle kurutulmalıdır. Ayaklar, diyabetik ayak kremleri ile nemlendirilmelidir. Ayaklar, bir ayna yardımıyla olası kesik, yara, mantar ve kabarcıklar oluşmuş mu diye kontrol edilmelidir. Ayak tırnakları, düz, köşeleri yuvarlak şekilde kesilmelidir. Nasırlar ve ölü dokular kesilmemelidir. Asit içeren nasır bantları bu hastalarda kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu tarz bakımları uzman kişilerce yapılmalıdır. Kullanılan ayakkabı ve terlikler çok bol ya da çok dar olmamalıdır. Çoraplar, pamuklu ya da yünlü olmalı, sıkı olmayan yumuşak dokulu olanlar tercih edilmelidir. Ayakkabılar, rahat, yumuşak, deri tabanları kalın ve dikişsiz olmalıdır. Sigara kesinlikle içilmemelidir. Görme özrü olan diyabet hastalarının yakınları ayak bakımı konusunda bilinçlendirilmelidir. Hijyenik zemin, doğru ürün kullanılan merkezlerde aylık diyabetik ayak bakımları yaptırılmalıdır.”